در اين كار، نانوذرات نقره پايدار با اندازه كچك و توزيع اندازه باريك، به روش كاهش شيميايي نمك نيترات نقره (AgNo3) توسط سديم بور هايدرايد (NaBH4) در حضور N - ستيل - N,N,N - تري متيل آمونيوم برمايد (C19H42BrN) به عنوان پايداركننده سنتز شده اند. نانوذرات نقره خواص ضدميكروبي از خود نشان مي دهند كه وابسته به سايز و پايداري كلوئيدها مي باشد، هرچه سايز ذرلات كمتر باشد، خاصيت ضدميكروبي آن ها بيشتر مي شود. مشكل محلول هاي موجود در بازار اين است كه بعد از گذشت مدت زماني دچار افزايش در سايز، در نتيجه تجمع (aggregation) و ريزش نانوذرلات مي شونند و به تدريج كارايي خود را از دست مي دهند. در تحقيق حاضر، ما با بهينه كردن شرايط آزمايش، موفق به ساخت نانوذرات نقره با اندازه بسيار كوچك و در نتجيه خاصيت ضدباكتري بسيار قوي شديم. براي رفع مسأله ناپايداري محلول هاي موجود در بازار از ماده N- ستيل - N,N,N- تري متيل آمونيوم برمايد (C19H42BrN) با نسبت مولي مناسب جهت جلوگيري از رشد نانوذرات و تجمع و ريزش آن ها استفاده نموديم. نسبت هاي مولي مناسب بين C19H42BrN / AgNO3 / NaBH4 براي نمونه سري NS.E1001 به ترتيب 1:2:1 و نمونه سري NS.E1002 و50:2:1 است. براي بررسي خاصيت ضدباكتري محلول ها از روش استاندارد ميكرو-رقيق سازي (standard method) وmicrodilution كه MIC و MBC را تعيين مي كند، استفادهشده است. براي مشخصه يابي و بررسي پايداري و سايز نانوذرات از طيف سنج مرئي - فرابنفش (UV-Vis) استفاده شده است. با توجه به خاصيت ضدميكروبي قوي نانوذرات به دست آمده، اين محلول ها به عنوان ضدعفوني كننده در بخش هاي مختلف، تهيه شوينده هاي ضدميكروبي، ساخت فيلترهاي تصفيه هوا و آب، ساخت كاشي ها و سراميك ها و ظروف ضدميكروب، تهيه ماسك ها، دستكش ها و پارچه هاي ضدميكروب و تهيه رنگ ها و رزين هاي ضدميكروب و ... قابل كاربرد مي باشد.

در اين تحقيق، نانوذرات نقره پايدار به روش كاهش شيميايي نمك نيترات نقره توسط سديم بور هايدرايد در حضور تري سديم سيترات، بدون استفاده از سرفكتانت سنتز شده است. نانو ذرات نقره خاصيت ضدميكروبي بسيار قوي تري نسبت به ساير تركيبات نقره از خود نشان مي دهند كه اين خاصيت وابسته به سايز نانوذرات و همچنين پايداري محلول ها مي باشد؛ به اين صورت كه هرچه سايز نانوذرات كمتر باشد خاصيت ضدميكروبي قوي تري از خود نشان مي دهند. مسأله محلول هاي موجود در بازار اين است كه بعد از گذشت مدت زماني دچار افزايش در سايز، در نتيجه تجمع و ريزش نانوذرات مي شوند و كارايي خود را از دست مي دهند. معمولاً در ساخت نانوذرات، براي كنترل و تثبيت سايز و شكل آن ها، همچنين پايداري كلوئيد و جلوگيري از تجمع و رسوب آن ها از موادي به نام سرفكتانت (عامل مهاركننده رشد) استفاده مي شود؛ ولي در تحقيق حاضر از هيچگونه سرفكتانتي استفاده نشده است. براي تهيه نانوذرات با اندازه كوچك و توزيع اندازه باريك و پايداري بالا، آزمايش هاي مختلف در شرايط انجام داديم و با تغيير نسبت هاي مولي بين نمك نيترات نقره و تري سديم سيترات وسديم بور هايدرايد؛ موفق به ساخت نانوذرات پايدار با اندازه كوچك و در نتيجه خاصيت ضدميكروبي بسيار قوي شديم. براي بررسي خاصيت ضدباكتري محلول ها از روش ماكرو - رقيق سازي استاندارد (Standard Macrodilution Method) و همچنين روش Disk diffusion method استفاده شده است. براي مشخصه يابي و بررسي پايداري و سايز نانوذرات از طيف سنج مرئي - فرابنفش (UV-Vis) استفاده شده است. با توجه به خاصيت ضدميكروبي قوي نانوذرات به دست آمده، اين محلول ها به عنوان ضدعفوني كننده در بخش هاي مختلف، تهيه شوينده هاي ضد ميكروبي، تهيه ماسك ها، دستكش ها و پارچه هاي ضد ميكروب، ساخت فيلترهاي تصفيه هوا و آب، ساخت كاشي ها و سراميك ها و ظروف ضد ميكروب و تهيه رنگ ها و رزين هاي ضد ميكروب و ... قابل كاربرد مي باشد.

از آن جا كه هيدروژن پراكسيد٬ يك تركيب بسيار ناپايدار است و با گذشت زمان به آب و اكسيژن تجزيه مي شود٬ استفاده از پايدار كننده هاي نوين و دوست دار محيط زيست براي جايگزيني با پايداركننده هاي مرسوم كه شامل تركيبات اسيد فسفوريك و يون هاي بنزووات و ... مي باشد٬ ضروري است. در اين جا براي پايدار كردن تركيب هيدروژن پراكسيد٬ از تركيب هاي نقره (I) ساخارين، آهن (II) ساخارين و تنظيم pH استفاده شده است. نتايج نشان دادند، علي رغم اينكه افزودن تركيب آهن به ميزان ppm 300، موجب افزايش پايداري هيدروژن پراكسيد مي شود، ولي نقره ساخارين نتايج كلي بهتري در پايداري هيدروژن پراكسيد نشان مي دهد؛ بنابراين تحقيقات با نقره ساخارين براي يافتن نقطه ي بهينه ادامه يافت. ابتدا پارامترهاي مؤثر بر پايداري هيدروژن پراكسيد انتخاب مي شود و سپس با استفاده از نرم افزارSTATGRAPHICS براي پيدا كردن نقطه ي بهينه ي نسبت مواد واكنش دهنده٬ تعداد ۲۰ آزمايش طراحي شدند. به محلول هيدروژن پراكسيد در حال هم زدن٬ در دماي اتاق مقادير مناسب نقره ساخارين در pH مناسب اضافه شده و هم زده مي شود. در آخر هم خاصيت ضدميكروبي محلول جهت تعيين دوز مصرف و زمان مناسب تست شد. نتايج نشان دادند كه جهت پايدار كردن هيدروژن پراكسيد، نسبت مناسب pH/غلظت نقره ساخارين (g/L) به ترتيب 1/05: 0/089 مي باشد و براي هيدروژن پراكسيد 50%، pH مناسب، 4/2 مي باشد. نتايج تست هاي آنتي باكتريال براي نمونه ي ۵۰٪ هيدروژن پراكسيد نشان دادند كه براي باكتري اشرشياكلي٬ در غلظت هاي حداقل ppm 0/25 و ppm 0/5 از نمونه٬ در دماي ۲۰ درجه٬ در مورد قارچ كانديد آلبيكنس٬ در حداقل غلظت ppm 0/25 ٬ در دماي ۲۰ درجه٬ پس از گذشت ۲۰ دقيقه و در مورد باكتري باسيلوس سوبتيليس٬ در غلظت حداقل ppm ۴ و دماي ۴۰ درجه٬ پس از گذشت ۶۰ دقيقه٬ نرخ مرگ باكتري به ۱۰۰٪ رسيد.